Οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις είναι πολύ συχνές, καλοήθεις βλάβες
της επιδερμίδας, των οποίων η κλινική εικόνα παρουσιάζει μεγάλη
ποικιλομορφία και αναπτύσσονται από τον πολλαπλασιασμό των
επιδερμικών κυττάρων. Ειδικότερα παρατηρείται αύξηση του πάχος της
κεράτινης στοιβάδας του δέρματος, που αποτελεί το πιο επιφανειακό τμήμα
του δέρματος. Συνήθως, εμφανίζονται σε άτομα ηλικίας άνω των 30. Η
πλειοψηφία των ανθρώπων παρουσιάζει μία τουλάχιστον βλάβη στην
διάρκεια της ζωής τους και η συχνότητα εμφάνισης ανέρχεται στο 35% του
γενικού πληθυσμού. Προκαλούν μόνο αισθητικές επιβαρύνσεις και σε
μερικές περιπτώσεις, λόγω θέσης, είναι δυνατόν να ερεθισθούν και να
φλεγμαίνουν.
Η επιστήμη της δερματολογίας δεν έχει καταλήξει στον ακριβή παθογενετικό μηχανισμό που οδηγεί στην εμφάνιση των σμηγματορροϊκών υπερκερατώσεων. Παρατηρείται περισσότερο ότι αποτελεί μέρος της φυσικής γήρανσης του ατόμου και αναγνωρίζει κάποια κληρονομική προδιάθεση, ενώ παράλληλα δεν παρατηρείται φυλετική προδιάθεση. Σημαντικό παράγοντα στην εμφάνιση τους αποτελεί και η χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Η σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση συνήθως δεν παρουσιάζει συμπτώματα, αλλά δύναται να προκαλέσει ενόχληση. Οι βλάβες είναι εφικτό να προκαλέσουν κνησμό ορισμένες φορές. Σε άλλες περιπτώσεις εξαιτίας της θέσης τους, είναι δυνατόν να υπάρξει ερεθισμός ή και τραυματισμός, διότι τρίβονται ή ‘’πιάνονται’’ στα ρούχα.
Κλινικά παρουσιάζουνμεγάλη ποικιλομορφία και έχουν διαφορετικό βαθμό μελάγχρωσης. Εμφανίζονται σαν μονήρεις ή πολλαπλές, σαφώς αφοριζόμενες βλάβες, των οποίων το χρώμα ποικίλλει από λευκό, ρόδινο, μαύρο ή και συνδυασμό χρωμάτων. Η επιφάνεια τους μπορεί να είναι λεία, λεπιδώδης, ανθοκραμβοειδής και εδράζονται σε οποιαδήποτε σημείο του σώματος, πλην παλαμών και πελμάτων. Το σχήμα ποικίλλει από ωοειδές, στρογγυλό ή ακανόνιστο σχήμα. Ο όρος μελανή βλατιδώδης δερματοπάθεια (dermatosis papulosa nigra) αναφέρεται στην παρουσία σμηγματορροϊκών υπερκερατώσεων στη μαύρη φυλή, ενώ ο όρος σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις “δίκην μαρμαροκονίας” (stucco keratosis), αναφέρεται στην παρουσία σμηγματορροϊκών υπερκερατώσεων συνηθέστερα στις κνήμες ηλικιωμένων ατόμων της λευκής φυλής.
Είναι βλάβες κατά κανόνα καλοηθέστατες. Η διαφορική διάγνωση θα πρέπει, ανάλογα με τον τύπο των σμηγματορροϊκών υπερκερατώσεων, να γίνει από μελανοκυτταρικούς σπίλους, μελαγχρωματικές ακτινικές υπερκερατώσεις, μελάνωμα, μελαγχρωματικό βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, κ.ά.
Με τη δερματοσκοπική εξέταση αποκλείουμε ότι πρόκειται για
μελανοκυτταρική βλάβη.
Αναγνωρίζουμε δε τα ειδικά ευρήματα των σμηγματορροϊκών
υπερκερατώσεων, που είναι τα εξής:
- Φαγεσωρικά ανοίγματα
- Ρωγμές (εγκεφαλοειδής – ανθοκραμβοειδής εμφάνιση)
- Milia – likecyst
- Εικόνα δίκην δακτυλικών αποτυπωμάτων
- Αγγεία δίκην φουρκέτας
Η θεραπεία των σμηγματορροϊκών υπερκερατώσεων γίνεται μόνο για λόγους
αισθητικούς και πρακτικούς, εκτός και εάν υπάρχει αμφιβολία για την
διάγνωσή τους, κατά την κλινική εξέταση και την δερματοσκοπική ανάλυση.
Για την αντιμετώπισή τους προτείνονται :
1. απόσπαση με το ξέστρο
2. κρυοχειρουργική
3. εφαρμογή CO2 LASER ( η πιο δημοφιλής και συχνότερα εφαρμοζόμενη
μέθοδος)
4. χειρουργική αφαίρεση , συρραφή και ιστολογική εξέταση, όταν
υπάρχει αμφιβολία στη διάγνωσή τους.