Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα ονομάζουμε μία συνήθη, χρόνια
δερματοπάθεια που εντοπίζεται κυρίως σε περιοχές με λιπαρότητα και
έντονη δραστηριότητα των σμηγματογόνων αδένων, που δημιουργεί
φλεγμονή στην περιοχή. Παρατηρούνται υφέσεις και εξάρσεις, και προκαλεί
ερύθημα και απολέπιση του πάσχοντος δέρματος. Αφορά το 5% του
πληθυσμού και εντοπίζεται συχνότερα σε άντρες.
Δεν έχει αποσαφηνιστεί συγκεκριμένη αιτία που προκαλεί τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και πιθανότερα αποτελεί μία πολυπαραγοντική πάθηση.
Ωστόσο, κάποιοι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της, όπως είναι ο λιπόφιλος μύκητας Malassezia, ο οποίος απομονώνεται στομεγαλύτερο ποσοστό στο δέρμα ατόμων με σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Επίσης η κληρονομικότητα, ορμονολογικοί, περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. το κλίμα) και ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. το στρες) συμβάλλουν στην εκδήλωση της νόσου.
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα εκδηλώνεται κατά κύριο λόγο στο τριχωτό της κεφαλής, στο πρόσωπο (γύρω από τη μύτη, πίσω από τα αυτιά, στα φρύδια) και στον ανώτερο κορμό. Κάποια χαρακτηριστικά της δερματοπάθειας είναι:
- Χειμερινές εξάρσεις, βελτίωση το καλοκαίρι μετά από την έκθεση στον ήλιο (υποτροπιάζουσα νόσος),
- Ελεγχόμενος κνησμός τις περισσότερες φορές
- Συνυπάρχουν η λιπαρότητα με την ξηρότητα της επιδερμίδας του προσώπου
- Εντοπισμένα ή διάχυτα λεπτή “πιτυρώδη” απολέπιση στο τριχωτό της κεφαλής
- Ανοιχτόχρωμες, ερυθηματώδεις και λεπτές, φολιδωτές και ασαφείς πλάκες στις πτυχές του δέρματος και αμφότερων πλευρών του προσώπου
- Ελαφρά ερυθρές λεπτές πλάκες με ασαφή όρια και με ήπια απολέπιση στις πτυχές του προσώπου και στα φρύδια
- Εξάνθημα στις μασχάλες, κάτω από τους μαστούς, στις πτυχώσεις της βουβωνικής χώρας και των γεννητικών οργάνων κ.ά.
Στα βρέφη εκδηλώνεται η νόσος συνήθως τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής του με λιπαρά κίτρινα λέπια που προσφύονται συμμετρικά σε τριχωτό, φρύδια και βλέφαρα. Σπανιότερα εμφανίζουν ερυθηματολεπιδώδεις βλάβες στο πρόσωπο και στην περιγενννητική περιοχή.
Μεταξύ άλλων πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από την ατοπική δερματίτιδα, τη ψωρίαση, την ιστιοκυττάρωση Langerhans, δερματοφυτία, δερματίτιδα, όπως και τη ροδόχρου πιτυρίαση.
Όσοι νοσούν από σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, οφείλουν να ακολουθούν μία ρουτίνα περιποίησης και ενυδάτωσης της επιδερμίδας, ώστε να διατηρούν τα συμπτώματα υπό ύφεση. Η θεραπεία για την αντιμετώπιση της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας συχνά περιλαμβάνει μία ή και συνδυασμό από τις παρακάτω επιλογές:
- Κερατολυτικά για την αφαίρεση των λεπιών (όταν θεωρείται απαραίτητο)
- Αντιμυκητιασικοί παράγοντες που μειώνουν το φορτίο των παθογόνων μυκήτων στο δέρμα
- Ήπια τοπικά κορτικοστεροειδή για 1-3 εβδομάδες για τη μείωση της φλεγμονής στην οξεία έξαρση
- Αναστολείς καλσινευρίνης
Σε ανθεκτικές περιπτώσεις στους ενήλικες ιτρακοναζόλη από το στόμα, αντιβιοτικά ή φωτοθεραπεία μπορεί να συστηθεί. Επιπλέον θα πρέπει το έντονο άγχος και το στρες να βρίσκονται σε ελεγχόμενα επίπεδα, διότι συμβάλλουν στην επιδείνωση της νόσου.